دیکشنری انلاین

روستاي ویر

روستای تاریخی ویر از توابع بخش سلطانیه شهرستان ابهر، با مختصات جغرافیایی 48 درجه و 50 دقیقه طول شرقی و 36 درجه و 21 دقیقه عرض شمالی، در فاصله 15 کیلومتری جنوب شهر سلطانیه قرار دارد.

روستای ویر از جنوب شرقی به کوه کنگ دره و از جنوب غربی به کوه ساری داش محدود می‌شود. ویر از سطح دریا 1925 متر ارتفاع دارد و آب و هوای آن، در فصول بهار و تابستان معتدل و در پاییز و زمستان سرد است.

روستای ویر یکی از روستاهای قدیمی و تاریخی استان زنجان است. آثار تاریخی برجای مانده حاکی از آن است که روستای ویر، در گذشته اهمیت و موقعیت درخور توجهی داشته است.

یکی از اعجاب‌انگیزترین غارهای قدیمی ایران، به نام غار داش کسن مشتمل بر مجموعه سه غار نسبتاً عمـیق در نـزدیکی ایــن روســتا قرار دارد. طول این غار 400 متر و عرض آن 50 تا 300 متر است. بر اساس فرضیه‌ای، مجموعه غارهای ”داش کسن“ به دوره‌های ساسانی و ایلخانی تعلق دارد.

مردم روستای ویر به زبان آذری سخن می‌گویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه اثنی عشری هستند.

براساس نتایج سرشماری سال 1375، روستای ویر 2902 نفر جمعیت داشته است که در سال 1385 به 3000 نفر رسیده است.

درآمد اکثر مردم این روستا از طریق فعالیت‌های زراعی، باغداری و دامپروری تأمین می‌شود. رودخانه همجوار روستا، موجب توسعه باغ‌ها و مزارع پیرامون روستا شده است. گندم، جو، فرآورده‌های لبنی و انواع میوه، عمده‌ترین محصولات تولیدی این روستا هستند. صنایع دستی این روستا شامل جاجیم، قالی و سایر بافتنی‌ها است.

روستای ویر در یک ناحیه کوهستانی استقرار یافته و بناهای مسکونی آن در دو طرف رودخانه پدید آمده و توسعه یافته‌اند. از این رو بافت مسکونی روستای ویر، شکلی خطی یا زنجیره‌ای دارد. جنس مصالح ساختمانی خانه‌های آن غالباً از خشت و گل است. سقف خانه‌ها مسطح می‌باشد و به وسیله تیرهای چوبی و اندود گل رُس پوشیده شده‌اند.

پی‌ها و دیوار خانه‌ها به‌ویژه خانه‌های قدیمی برای کنترل گرما و سرما و استحکام بنا، ضخیم هستند. در تزیین داخلی واحدهای مسکونی قدیمی از نوعی گل سفید استفاده می‌شود. ساخت خانه‌های جدید با استفاده از مصالح مقاوم‌تری انجام می‌گیرد.

کوچه‌های روستا، پرپیچ و خم و پر فراز و نشیب است. این کوچه‌ها فاقد عرض مساوی در طول مسیر هستند و غالباً به رودخانه منتهی می‌شوند. ساختمان‌های مجاور رودخانه به صورت صخره با ساحل رودخانه پیوند خورده و حالت پلکانی دارند.

استقرار کوهپایه‌ای همراه با باران‌های فراوان موجبات حاصلخیزی مراتع و سرسبزی باغات را در فصول بهار و تابستان فراهم نموده است. ارتفاعات کنگ دره در دو کیلومتری جنوب شرقی، ساری داش در دو کیلومتری جنوب غربی و چشمه شاه بلاغی در نزدیکی روستا، به همراه رویش انواع گل‌های خودرو و رنگارنگ در فصل بهار، چشم‌اندازهای دل‌انگیزی به روستای ویر می‌بخشد. عمده‌ترین جاذبه‌های تاریخی روستای ویر عبارتند از:

غار داش کسن محوطۀ چهار ضلعی، با طول 400 متر و عرض 50 تا 300 متر است. در درون این محوطه، سه غار نسبتاًً عمیق در دل کوه به‌طور هنرمندانه ایجاد و بر دیواره‌های غار نقوشی کنده‌کاری شده است.

دو تصویر اژدها، هر یک به طول 5/3 متر در مقابل یکدیگر به شکل قرینه حک شده‌اند. در طرفین این نقش‌ها، محراب‌های نقش‌داری با طرح‌های اسلیمی، گل و بوته و مقرنس‌های سنگی کنده‌کاری شده است.

براساس یافته‌های تاریخی، غارهای ”داش کسن“ در دو دوره تاریخی جداگانه مورد استفاده قرار می‌گرفته است: در دوره نخست، این غار نیایشگاه آیین مهرپرستی در ایران باستان و دوره ساسانی بوده است. از این دوره آثار مشخص بر جای نمانده است.

دوره دوم که نقش‌های اژدها، برگ مو، پیچک و طرح‌های اسلیمی، یادگار آن است، به دورۀ ایلخانیان تعلق دارد و یادگار هنرمندان چینی است که به فرمان اولجایتو از چین فراخوانده شده بودند. به نظر می‌رسد در دوره دوم، این غار به صورت معبد بودایی و آرامگاه حکمرانان مغول درآمده است.

مسجد قدیمی ویر قدمت درخور توجهی دارد، ولی تاریخ دقیق ساخت آن معلوم نیست. سنگر محمد ولی خان نیز از نقاط دیدنی و معروف ویر است.

مـردم این روسـتا باورهای فرهنگی در خصـوص چگونگی برگزاری مراسم و آیین‌های ملی و دینی دارند. آنان مراسم روزهای (شب) چله، چهارشنبه ‌سوری، عید نوروز و اعیاد دینی فطر و قربان و مبعث حضرت رسول (ص) را گرامی می‌دارند. در ایام عزاداری بزرگان دین نیز نوحه‌سرایی می‌کنند.

عروسی‌های مردم با شادی و موسیقی محلی عاشیقی همراه است.

صنایع دستی مردم روستا عبارت است از انواع زیراندازهای قالی، گلیم و جاجیم که با طرح‌های زیبا تولید و به بازار عرضه می‌شوند. این نوع دست‌بافت‌‌ها به دست زنان هنرمند بافته می‌شوند.

اقلیم سرد منطقه سبب بافت انواع جوراب پشمی، شال گردن و کلاه شده تا نیازهای خانوار را رفع کند. فرش‌های بافت این روستا نقوشی ساده و زیبا دارند.

از انواع غذاهای محلی روستای ویر می‌توان به آبگوشت با دوغ، انواع کباب‌ و آش اشاره کرد.

دسترسی: این روستا از طریق شهر سلطانیه، با جاده‌ای آسفالت و پس از طی 15 کیلومتر قابل دسترسی است.