دیکشنری انلاین

معبد صخره اي داش كسن ـ به معناي سنگ تراشيده يا بريده سنگ ـ در جنوب شرقي روستاي «وير» در سينه كش ارتفاعات محلي سلطانيه قرار دارد. در اين معبد علاوه بر استفاده از فن آوري پيش رفته زمان كه پيامد رشد و تكامل فن سنگ تراشي با ابزار فلزي است، انتخاب مناسب ترين نقطه نسبت به نقاط همجوار، نمودار توجه و آشنايي كامل سازندگان آن با دانش زمين شناسي و معدن شناسي است. به نظر مي آيد هنرمندان خلاق معبد صخره اي، در خلق حجاري ها و كنده كاري هاي زيبا كه در غرب و شرق اين نيايشگاه گسترده شده است، علاوه بر مهارت در شيوه سنگ تراشي، از پاره اي اصول پيكرتراشي نيز الهام گرفته اند. ظهور و پيدايش اين معبد صخره اي را مي توان با توجه به شكل معماري چليپايي آن و وجود فضاهايي مانند مهرابه هاي مهرپرستان، متعلق به سده هاي اول و دوم ميلادي دانست. هر جند شيوة پرداخت نقوش آن متأثر از اوضاع اجتماعي ايران در سدة هشتم هـ .ق است. نقوش حجاري شده اژدها، طرح هاي گياهي، رديفي از بن نگاره ها بر روي گلدان هايي در دو سوي طاق هلالي ـ در دهه ها و سده هاي بعد اين شيوه تزييني را بر گرداگرد ايوان هاي مساجد مي بينيم. همراه با محرابي هايي با تزيينات مقرنسي، آميزه اي از هنر ايران و چين را با مفهوم و محتوايي ديگر به نمايش گذاشته است. اژدها در هنر و انديشه ايراني نماد ظلم، ستم و پليدي است و با نفوذ قوم فاتح هم چون محافظ هميشه بيدار كه نشان از ارزاني، خير، بركت، دولت و سلطنت دارد، در هنر ايران جاي مي گيرد.