موقعيت و تاريخچه
روستاي تاريخي وير از توابع بخش سلطانيه شهرستان ابهر، با مختصات جغرافيايي 48 درجه و 50 دقيقه طول شرقي و 36 درجه و 21 دقيقه عرض شمالي، در فاصله 15 کيلومتري جنوب شهر سلطانيه قرار دارد.
روستاي وير از جنوب شرقي به کوه کنگ دره و از جنوب غربي به کوه ساري داش محدود ميشود. وير از سطح دريا 1925 متر ارتفاع دارد و آب و هواي آن، در فصول بهار و تابستان معتدل و در پاييز و زمستان سرد است.
روستاي وير يکي از روستاهاي قديمي و تاريخي استان زنجان است. آثار تاريخي بر جاي مانده حاکي از آن است که روستاي وير، در گذشته اهميت و موقعيت درخور توجهي داشته است.
يکي از اعجابانگيزترين غارهاي قديمي ايران، به نام غار داشکسن مشتمل بر مجموعه سه غار نسبتاً عميق دز نزديکي اين روستا قرار دارد. طول اين غار 400 متر و عرض آن 50 تا 300 متر است. بر اساس فرضيهاي، مجموعه غارهاي «داشکسن» به دورههاي ساساني و ايلخاني تعلق دارد.
مردم روستاي وير به زبان آذري سخن ميگويند، مسلمان و پيرو مذهب شيعه اثنيعشري هستند.
الگوي معيشت و سکونت
براساس نتايج سرشماري سال 1375، روستاي وير 20902 نفر جمعيت داشته است که در سال 1385 به 3000 نفر رسيده است.
درآمد اکثر مردم اين روستا از طريق فعاليتهاي زراعي، باغداري و دامپروري تأمين ميشود. رودخانه همجوار روستا، موجب توسعه باغها و مزارع پيرامون روستا شده است. گندم، جو، فرآوردههاي لبني و انواع ميوه، عمدهترين محصولات توليدي اين روستا هستند. صنايع دستي اين روستا شامل جاجيم، قالي و ساير بافتنيها است.
روستاي وير در يک ناحيه کوهستاني استقرار يافته و بناهاي مسکوني آن در دو طرف رودخانه پديد آمده و توسعه سافتهاند. از اين رو بافت مسکوني روستاي وير، شکل خطي يا زنجيرهاي دارد. جنس مصالح ساختماني خانههاي آن غالباً از خشت و گل است. سقف خانهها مسطح ميباشد و به وسيله تيرهاي چوبي و اندود گل رُس پوشيده شدهاند.
پيها و ديوار خانهها به ويژه خانههاي قديمي براي کنترل گرما و سرما و استحکام بنا، ضخيم هستند. در تزيين داخل واحدهاي مسکوني قديمي از نوع گل سفيد استفاده ميشود. ساخت خانههاي جيديد با استفاده از مصالح مقاومتري انجام ميگيرد.
کوچههاي روستا، پرپيچ و خم و پرفراز و نشيب است. اين کوچهها فاقد عرض مساوي در طول مسير هستند و غالباً به رودخانه منتهي ميشوند. ساختمانهاي مجاور رودخانه به صورت صخره با ساحلي رودخانه پيوند خورده و حالت پلکاني دارند.
جاذبههاي گردشگري
استقرار کوهپايهاي همراه با بارانهاي فراوان موجبات حاصلخيزي مراتع و سرسبزي باغات را در فصول بهار و تابستان فراهم نموده است. ارتفاعات کنگ دره در دو کيلومتري جنوب شرقي، ساري داش در دو کيلومتري جنوب غربي و چشمه شاه بلاغي در نزديکي روستا، به همراه رويش انواع گلهاي خودرو و رنگارنگ در فصل بهار، چشماندازهاي دلانگيزي به روستاي وير ميبخشد. عمدهترين جاذبههاي تاريخي روستاي وير عبارتند از:
غار داشکسن محوطة چهارضلعي، با طول 400 متر و عرض 50 تا 300 متر است. در درون اين محطوه، سه غار نسبتاً عميق و در دل کوه به طور هنرمندانه ايجاد و بر ديوارههاي غار نقوشي کندهکاري شده است.
دو تصوير اژدها، هر يک به طول 5/3 متر در مقابل يکديگر به شکل قرينه حک شدهاند. در طرفين اين نقشها، محرابهاي نقشداري با طرحهاي اسليمي، گل و بوته و مقرنسهاي سنگي کندهکاري شده است.
براساس يافتههاي تاريخي، غارهاي «داشکسن» در دو دوره تاريخي جداگانه مورد استفاده قرار ميگرفته است: در دوره نخست، اين غار نيايشگاه آيين مهرپرستي در ايران باستان و دوره ساساني بوده است. از اين دوره آثار مشخص بر جاي نمانده است.
دوره دوم که نقشهاي اژدها، برگ مو، پيچک و طرحهاي اسليمي، يادگار آن است، به دورة ايلخانيان تعلق دارد و يادگار هنرمندان چيني است که به فرمان اولجايتو از چين فراخوانده شده بودند. به نظر ميرسد در دوره دوم، اين غار به صورت معبد بودايي و آرامگاه حکمرانان مغول درآمده است.
مسجد قديمي وير قدمت درخور توجهي دارد، ولي تاريخ دقيق ساخت آن معلوم نيست. سنگر محمد ولي خان نيز از نقاط ديدني و معروف وير است.
مردم اين روستا باورهاي فرهنگي در خصوص چگونگي برگزاري مراسم و آيينهاي ملي و ديني دارند. آنان مراسم روزهاي (شب) چله، چهارشنبه سوري، عيد نوروز و اعياد ديني فطر و قربان و مبعث حضرت رسول (ص) را گرامي ميدارند. در ايام عزاداري بزرگان دين نيز نوحهسرايي ميکنند.
عروسيهاي مردم با شادي و موسيقي محلي عاشيقي همراه است.
صنايع دستي مردم روستا عبارتند است از انواع زيراندازهاي قالي، گليم و جاجيم که با طرحهاي زيبا توليد و به باراز عرضه ميشود. اين نوع دستبافتها به دست زنان هنرمند بافته ميشوند.
اقليم سرد منطقه سبب بافت انواع جوراب پشمي، شال گردن و کلاه شده تا نيازهاي خانوار را رفع کند. فرشهاي بافت اين روستا نقوشي ساده و زيبا دارد.
از انواع غذاهاي محلي روستاي وير ميتوان به آبگوشت با دوغ، انواع کباب و آش اشاره کرد.
دسترسي: اين روستا از طريق شهر سلطانيه، با جادهاي آسفالت و پس از طي 15 کيلومتر قابل دسترسي است.
نظرات شما عزیزان:
|