سلطانیه

سلطانیه که اینک از دوردست گنبد فیروزه‌ای‌اش با ستون‌های آجری جلوه بس زیبا به دشت سلطانیه داده بود نمایان می شود . وجود چمن مسطح سلطانیه سبب شده است تا مغولان پس از استقرار در این منطقه شکارگاه و بناهایی برای تفرج خود در منطقه ایجاد کنند. دشت سلطانیه سرچشمه رودخانه زنجان‌رود و ابهررود می‌باشد، این دو رودخانه پیش از قدرت گرفتن تحت الارض چمن سلطانیه در طول مسیر و درکنار شاخه‌های فرعی خود به نوعی باعث پدید آوردن و پایدار ساختارهای انسانی مختلفی شده‌اند.

با گذشتن از روستای شکورآباد مسیر را که کمی سراشیب شده است به سمت روستای قلعه سلطانیه ادامه می‌دهیم و مسیر شانه خاکی جاده آسفالته سلطانیه -قیدار را به سمت سه‌راهی ویر-سلطانیه که تا روستای ویر از سه‌راهی 18کیلومتر می‌باشد .
از سه‌راهی با گذر از بند خاکی کبود گنبد می‌گذریم و به سمت یکی از تفرجگاه‌های منطقه به نام شاه‌بلاغی که چشمه‌ای با آب گوارا و سرد می‌باشد میرویم و در مسیر جاده آسفالته با گذر از داخل روستای قیاسیه به سمت روستای ویر که آباد بودن آن به دلایلی از قبیل زمینهای کشاورزی مناسب و باغات اطراف به همراه قدمت آن که در کنار مجموعه تاریخی داش‌کسن می‌باشد به چشم پدیدار می‌شود.

با رسیدن به محوطه مجموعه چشمانمان از دیدن این همه زحمت که در دل کوهی کشیده شده است به حیرت می‌افتد و گویی انسانهای گذشته برای اینکه از خود اثری برای آیندگان به یاد گار بگذارند و یا برای به رخ کشیدن صنعت و شکوفایی تمدن دوران خود، چاره‌ای به غیر از کندن کوه و کمر نداشته‌اند. نقوش چنان دل فریب و رویایی است که تو ناخواسته به یاد تصاویری که در فیلم‌های از سرزمین‌های شرق آسیا دیده‌ای می‌افتی. معبد داش‌کسن یا همان معبد اژدها نیز چنین خاطره‌ای را از معابد بودایی برای تو به ارمغان می‌دهد و بایستی بر روی رویاها و خیالات لخت خود بنشینی و به گذشته‌ها بیندیشی، اثری که هنرمندان چینی به دستور سران مغول از خود در اینجا برای جهانیان به یادگار گذاشته‌اند بسیار جالب و دیدنی می‌باشد. نکته جالب توجه در این مجموعه همرنگی سنگ‌های به کار رفته در بنای گنبد سلطانیه و سنگ‌های معبد می‌باشد که به رنگ سبز می‌باشند. دانش سنگ‌شناسی و زمین‌شناسی سازندگان مجموعه را از انتخاب محل و ظرافت کنده‌کاری‌ها می‌توان دید که نوعی دهن‌کجی به آیندگان است که چگونه در دنیای آن روز و با امکانات آن زمان بناهایی به این زیبایی و منحصر به فردی را ساخته‌اند. تصاویر دو اژدها که به صورت قرینه روبه‌روی هم قرار گرفته‌اند ما را متحیر می‌کند، گویی وظیفه آنها نگهبانی از گنبد گرانبهای فیروزه‌ای سلطانیه می‌باشد که با بودن آن‌ها رنگ افسانه به خود گرفته و نگهبانان را هرگز مجال آسودگی نخواهد بود چراکه همه در پی این نگین فیروزه‌اند و من در اندیشه اینکه با کدامین نرم‌افزار یا سیستم کامپیوتری می‌شود این بنا را بازسازی کرد و ماکتی از آن را در محل نسب نمود تا تفکر و اندیشه سازندگان آن را به نوعی پاس داشت که بنایشان در برابر باد و باران و یخبندان و هجوم غارتگران به میراث فرهنگی هنوز محلی است تا توریست‌های علاقه‌مند را به سوی خود جلب کند. اینک با دیدن این مجموعه جای ان دارد که به استان خود نگاهی ژرف افکنیم و توانمندیهای جذب توریست آن را بیشتر بشناسیم و گستره این مجموعه‌ها را با پیوستن گنبد و معبد، رختشویخانه، پل‌های زنجانرود و غار کتله خور و مناظر دیگر به نظاره بنشینیم که استان ما نه تنها چیزی از اصفهان و شیراز کم ندارد بلکه در صورت مقایسه قدمت و زیبایی برخی بناها و مجموعه‌های استان بسیار بیشتر از آنها ست با این امید که سازمان میراث فرهنگی استان زنجان بودجه‌ای درخور توجه جهت اسکان بازدیدکنندگان این اثر اختصاص دهد.

بنایی صخره ای در زنجان، مشهور به معبد داش کسن. شکل گیری این معبد پس از مرگ ارغونشاه، با پشتکار الجای خاتون، خواهر سلطان محمد خدابنده آغاز شد، ولی به پایان نرسید. از نظر نقشه و نقوش تزئینی یکی از با ارزش ترین نمونه های معماری صخره ای در طول تاریخ معماری ایران به شمار می رود. در این معبد نقوشی از هنر چینی به کار رفته است. نقشهای اژدها به طول ۵ متر و عرض ۵/۱ متردر زمره بزرگ ترین نقوش تزئینی این معبد است که در پیچ و خمهای شگفت انگیز خود رموز نهفته ای دارد. دیگر نقوش تزئینی این معبد، طاقچه های بسیار فاخری است که در ضلع شرقی و غربی معبد در کنار نقوش اژدها کنده شده اند. این طاقچه ها با مقرنسهای بسیار زیبایی شکل گرفته که یاد آور استادی هنرمندان سنگ تراش معبد در آن دوره است. همچنین نقوش اسلیمی که در نوع خود ماهرانه تراشیده شده اند با طرحهای بسیار متنوع بیانگر فعالیت هنرمندان مسلمان در پدید آوردن این معبد است. در ساخت این معبد، همواره پیروی از تقارن طولی مد نظر بوده و این تقارن در کلیه بخشهای معبد به چشم می خورد. معبد تاریخی داش کسن از سمت شمال به دشت سلطانیه و بنای تاریخی آرامگاه سلطان محمد خدابنده اشراف دارد. این معبد در کنار شهر قدیم سلطانیه با گنبد رفیع آن، آرامگاه چلبی اوغلو و آرامگاه ملاحسن کاشی، در مجموع محور فرهنگی تاریخی سلطانیه را تشکیل می دهد.

محراب معبد داش کسن یا معبد اژدها؛ زنجان

راه رسیدن به معبد چندان مناسب نبوده و از روستای ویر به بعد کاملا خاکی و بدون تابلوی راهنما است. از حاشیه روستا تا معبد حدود ۵ کیلومتر راه را باید طی نمود که بهتر است یکی از اهالی را به عنوان راهنما با خود همراه داشته باشید؛ تا برای یافتن محل معبد دچار مشکل نشوید. در کنار معبد یک کانکس کوچک وجود دارد که نگهبان معبد در آن زندگی می کند.

معبد باستانی “داش کسن” یا آنچنان که جهانگردان آن رامی شناسند: معبد اژدها؛ در حاشیه روستای “ویر” در حدود ۱۵ کیلومتری شهر تاریخی سلطانیه واقع شده که به نقش دو اژدهای برجسته و چند محراب اسلامی در دو سمت خود و به قرینه یکدیگر مزین است. یکی از دلایل معروف بودن این معبد به دلیل وجود نقش های اژدهای آن است که نمونه های مشابه آن را آنوبانینی در جای دیگری از ایران مشاهده نکرده است. طبق نظر برخی باستان شناسان، قدمت این معبد به قبل از اسلام باز می گردد که در زمان ایلخانان نقوشی از جمله اژدها بر آن افزوده شده است.

اژدهای نقش شده در معبد داش کسن یا معبد اژدها؛ زنجان

در حال حاضر؛ چیز زیادی از این معبد باقی نمانده و تنها سنگ های بزرگ و پراکنده در گوشه کنار معبد دیده می شود. محدوده معبد اژدها مستطیلی و به ابعاد تقریبی ۱۰۰ متر در ۵۰ متر است که یک قسمت از آن به واسطه حفاری در تپه ایجاد شده است. معبد در دامنه تپه ای قرار داشته و مشرف به دشتهای وسیع و زیبایی است.

معبد داش کسن یا معبد اژدها؛ زنجان

مجموعه تاریخی داش کسن مرکب از ایوان ها، نقوش برجسته و محوطه های باستانی است که در جهات مختلف به ویژه نقش حجاری شده اژدها، منحصر به فرد و قابل توجه است. آثار به جای مانده در محل؛ این احتمال را قوت می بخشد که ایلخان مغول “ارغون” بیش از گرایش به دین اسلام، اقدام به ساخت معبدی نموده است. تاثیر و تاثر متقابل ایران و چین بر یکدیگر بیش از هر محل دیگری در این مکان مشهود است چنانچه تلفیق طرح های اسلیمی و نقش اژدها این موضوع را متذکر می شود.

اين‌ روستا از توابع‌ سلطانيه‌ ابهر است‌. كوه‌ كنگ‌ دره‌ در دو كيلومتري‌ جنوب‌ شرقي‌ و كوه‌ ساري‌ داش‌در دو كيلومتري‌ جنوب‌ غربي‌ آن‌ قرار گرفته‌ است‌. آب‌ وهواي‌ روستا سرد و خشك‌ است‌. غار داش‌كسن‌ و مسجدروستا قدمت‌ در خور توجه‌ و ارزش‌ جهانگردي‌ دارند

ذوالقدر بخشدار سلطانیه در بازدید از راه مواصلاتی روستای تاریخی ویر به معبد زیبای داش کسن که از آثار زیبای تاریخی بخش سلطانیه به حساب می آید یادآور شد : بعد از پیگیریها و اقدامات صورت گرفته در این خصوص به حول و قوه الهی و همت اهالی روستای ویر خصوصا اعضا و رئیس محترم شورای اسلامی و دهیار محترم روستای ویر و نظر مثبت مسئولین محترم استان موفق شدیم تا اعتباری بالغ بر دویست و پنجاه میلیون تومان برای آزاد سازی مسیر ، احداث دو مورد پل و عملیات زیرساز ی برای این پروژه به مسافت چهار هزار و چهار صد متر از محل اعتبارات سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان تامین نماییم که در حال حاضر این طرح توسط شرکت پیمانکاری با جدیت و سرعت خوبی در حال اجرا می باشد .

ذوالقدر بخشدار سلطانیه با اشاره به اهمیت بحث گردشگری و جذب توریست و گردشگر در جهت پیشرفت و رونق اقتصادی منطقه خاطر نشان کرد : با توجه به منحصر بفرد بودن اثر تاریخی معبد داش کسن در منطقه این اثر همواره مورد توجه توریست و گردشگرانی که به منطقه سلطانیه وارد می شوند قرار می گیرد ولی یکی از نیازهای اصلی برای تحقق این امر وجود راه مناسب بود و این مورد آرزوی دیرینه مردم بخش سلطانیه و روستای ویر بود که با لطف خداوند وتلاش مسئولین محترم و پیگیریهای صورت گرفته توسط بخشداری سلطانیه و شورا و دهیار روستای ویر در دولت خدمت گذار جناب آقای دکتر احمدی نژاد به ثمر خواهد نشست .

ذوالقدر در پایان ابراز امیدواری کرد که با پایان یافتن عملیات زیرسازی مقدمات لازم جهت آسفالت این مسیر فراهم گردد تا مردم عزیز و ولایت مدار روستای ویر از ثمرات آن بهره مند گردند و باعث رونق و پیشرفت این روستا و بخش سلطانیه گردد .

در پایان یادآور می شود با احداث این مسیر امکان دسترسی آسان اهالی و کشاورزان روستا به مزارع فراهم گشته و گردشگران و مسافرین نیز از مسیر زیبا و سرسبز موجود در مسیر بهره مند خواهند گشت.